17 Nisan 2015 tarihinde Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik ile birlikte 2016 yılı itibariyle uygulanmaya başlayan stajyer ehliyet; ehliyet belgesi almaya hak kazanan sürücülere verilen ve 2 yıl boyunca 75 ceza puanının geçilmemesinin beklendiği sürücü belgesi olarak tanımlanabilir.
Stajyer Ehliyet Nedir?
Temel amacı; bilinç düzeyi yüksek sürücüler yetiştirerek trafik kurallarına azami derecede uyulmasını sağlamak olan stajyer ehliyetin normal ehliyet yani 2016 yılından önce alınan sürücü belgesinden ayrıştığı birkaç nokta vardır.
Sürücü kurslarının organize ettiği teorik dersler, e-sınav, pratik dersler ve direksiyon sınavı sonrasında tescillenen normal ehliyet ile stajyer ehliyet arasındaki farklardan ilki, stajyer ehliyet için 2 yılda 75 puan ceza sınırı varken normal ehliyette bu sınır 1 yılda 100 puandır.
Yine bu sınır aşıldığında stajyer ehliyette sürücü adayının ehliyetine el konularak psikoteknik teste (bu testte, adayın sürücü zihinsel özellikleri, tutum, davranış ve alışkanlıklarına sahip olma düzeyi saptanır) gönderilirken, normal ehliyette sınır aşıldığı takdirde ehliyete 2 ay gibi geçici bir süre için el konulur.
Ceza puanı ve süre bazındaki farka ek olarak stajyer ve normal ehliyetin ayrıştığı bir nokta da alkollü araç kullanma durumudur. Normal ehliyet için alkol sınırı 0.5 promil iken stajyer ehliyette bu sınır 0.2’dir ve sürücü adayının alkollü araç kullandığının tespit edilmesi durumunda ceza puanına bakılmaksızın ehliyeti iptal edilir ve yine psikoteknik teste gönderilmesi süreci başlatılır.
Ehliyet belgesinin üzerinde “stajyer” ifadesinin bulunmadığını ve bu ayrımın sistemden takip edilebilen bir yapıya sahip olduğunun altını çizmemiz gerekir.
Stajyer Ehliyette Ceza Puanı
Stajyer ehliyet için ceza puanlarını 10, 15 ve 20 puan olmak üzere üç noktada gruplandırabiliriz ve bu puanlara karşılık gelen cezaların birkaçını örneklendirmek istersek;
| 10 Ceza Puanı | 15 Ceza Puanı | 20 Ceza Puanı |
|---|---|---|
| Telefonla Konuşmak | Emniyet Kemeri Takmamak | Kırmızı Işıkta Geçmek |
| Muayenesiz Araç Kullanmak | Hız Sınırını %50 Aşmak | Park Yasağına Uymamak |
| Seyir Halinde Çöp Atmak | Uzun Farları Gereksiz Yakmak | Yasak Alanda Sollama Yapmak |
| Yüksek Sesle Müzik Dinlemek | Sis Lambalarını Gereksiz Yakmak | Sahte Plaka Takmak |
Stajyer ehliyetin süresi ne kadardır?
Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre 2016 yılından sonra ehliyet alan sürücüler için 2 yıl boyunca stajyer ehliyet kuralları geçerlidir. Dolayısıyla sürücü adaylarının kanuna göre 2 yıl boyunca stajyer ehliyet kullanmasının ve buna bağlı ceza puanları kapsamında değerlendirilmesinin zorunlu olduğunu ifade etmemiz gerekir.
Stajyer ehliyet tek başına araç kullanabilir mi?
Evet, stajyer ehliyet aldıktan sonra bir sürücü tek başına trafik kurallarına bağlı kalarak dilediği şekilde araç kullanabilir. Stajyer ehliyetin araç kullanımıyla ilgili herhangi bir kısıt yoktur. Normal ehliyetten farkı ceza puanı sınır ve süresidir.
Stajyer ehliyet şehir dışına çıkabilir mi?
Stajyer ehliyete sahip sürücüler de normal ehliyetliler gibi şehir dışına ya da dilediği herhangi bir noktaya çıkabilir. Stajyer ehliyetin normal ehliyetten farklılaştığı nokta; trafik kurallarını ihlal karşısında verilen ceza puanlarının sınırlarıdır.
Stajyer ehliyetin süresi doldu, ne yapmalıyım?
Stajyer ehliyetinizin 2 yıllık süresi dolduğunda herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan ehliyet belgenize dayanarak aracınızı normal bir şekilde sürmeye devam edebilirsiniz. Stajyer ehliyetin süresi bittiğinde yalnızca tabi ceza puanının kapsamı değişecek ve 2 yıl için 75 puan değil 1 yıl için 100 ceza puanı geçerli hale gelecektir.
Stajyer ehliyet doğrudan iptal edilebilir mi?
Eğer stajyer ehliyet ile 0.20 promil üzerinde alkolden trafik cezası alırsanız, ehliyetiniz ceza puanınıza bakılmaksızın iptal edilir ve psikoteknik aldıktan sonra tekrar ehliyet alma sürecini teorik dersler ve e-sınav yani ilk adımdan başlatmanız gerekir.
Stajyer ehliyetin kanunu ne zaman yürürlüğe girdi?
17 Nisan 2015 tarihinde Karayolları Trafik Yönetmeliği ile birlikte ilan edilen stajyer ehliyet kavramı, 2016 yılı itibariyle yürürlüğe girerek uygulanmaya başlamıştır.
